Kinh tế Việt nam 9 tháng đầu năm 2025: Bứt tốc ấn tượng, triển vọng khả quan

Trong bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục xu hướng phục hồi nhẹ song còn mong manh, nhiều rủi ro thách thức bất định và khó lường, kinh tế Việt Nam đã ghi nhận dấu ấn tích cực, quý sau cao hơn quý trước, 9 tháng đầu năm tăng trưởng cao nhất so với cùng kỳ trong vòng 14 năm, với sự tăng trưởng đồng đều của các động lực tăng trưởng và sự bứt phá của các ngành, lĩnh vực, tạo tiền đề hoàn thành thắng lợi mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trở lên năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Dấu ấn tăng trưởng vượt trội

Trong 9 tháng đầu năm, kinh tế thế giới chứng kiến nhiều biến động phức tạp, khó lường, tăng trưởng toàn cầu phục hồi nhẹ song chưa vững chắc. Trong bức tranh kinh tế thế giới nhiều màu xám, kinh tế Việt Nam vẫn đạt kết quả vượt trội, đồng đều ở hầu khắp các ngành, lĩnh vực nhờ sự quyết liệt hoàn thiện thể chế, thực hiện các đột phá chiến lược, thực hiện các quyết sách chiến lược, quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên. Các động lực (sản xuất, tiêu dùng, xuất khẩu, thu hút và giải ngân FDI) khả quan; tỷ giá, lạm phát trong tầm kiểm soát; lãi suất tương đối ổn định, tín dụng được đẩy mạnh; doanh nghiệp có nhiều khởi sắc, chất lượng tăng trưởng cải thiện, các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo; hoạt động ngoại giao, hội nhập quốc tế được đẩy mạnh, tăng cường,...

GDP quý III tăng ấn tượng 8,23% (cao hơn mức tăng 6,93% và 7,96% của hai quý liền trước), GDP 9 tháng đầu năm đạt 7,85%, cao nhất so với cùng kỳ trong vòng 14 năm (chỉ thấp hơn 9T/2022 là năm phục hồi mạnh sau dịch Covid-19) và tiến sát mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên của Chính phủ. Một trong những điểm nhấn nổi bật là sự tăng trưởng đồng đều và mạnh mẽ của hầu hết các động lực, lĩnh vực. Dịch vụ tiếp đà khởi sắc tăng 8,49% và đóng góp cao nhất 46,4% vào tăng trưởng chung; công nghiệp - xây dựng tăng 8,69% - cao nhất trong vòng 7 năm, đóng góp 41,6% vào tăng trưởng chung; nông - lâm - thủy sản dù chịu ảnh hưởng tiêu cực của thiên tai, bão lũ duy trì mức tăng trưởng khá 3,83%, cao nhất trong vòng 7 năm, là bệ đỡ vững chắc về an ninh lương thực và thúc đẩy xuất khẩu. Xuất khẩu ròng hàng hóa đạt 16,8 tỷ USD, cao gấp 2,3 lần mức trước dịch. Giải ngân đầu tư công tăng 27,9%, cao gấp 3,4 lần mức trước dịch. Vốn FDI giải ngân ước đạt 18,8 tỷ USD (tăng 8,5%), là mức giải ngân cao nhất so với cùng kỳ trong 5 năm. Tiêu dùng phục hồi với mức tăng 9,5% nhờ khách du lịch tăng mạnh 21,5% so với cùng kỳ năm 2024; tiêu dùng cuối cùng tăng 8,07%, cao nhất trong vòng 10 năm và đóng góp gần 74% vào tăng trưởng chung. 16/34 địa phương bứt tốc, đạt mức tăng trưởng 8% trở lên nhờ mở rộng không gian phát triển mới và nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh.

Các cân đối vĩ mô được đảm bảo, lạm phát được kiểm soát tốt, ở mức hợp lý dù áp lực tăng dần; CPI bình quân 9 tháng đầu năm 2025 tăng 3,27%, thấp hơn mức mục tiêu cả năm (4 - 4,5%). Tăng trưởng tín dụng đến cuối tháng 9/2025 đạt 13,4% so với cuối năm 2024, cao gấp 1,5 lần mức 9,11% cùng kỳ năm 2024 và là mức cao nhất so với cùng kỳ 5 năm nhờ lãi suất ổn định; tỷ giá dù chịu nhiều áp lực tăng song vẫn trong tầm kiểm soát. Hoạt động doanh nghiệp có nhiều tín hiệu khả quan, số doanh nghiệp gia nhập thị trường là 231,3 nghìn doanh nghiệp, tăng 26,4% so với cùng kỳ 2024, cao gấp 1,3 lần số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Các hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế tiếp tục được quan tâm đẩy mạnh, giúp Việt Nam tiếp tục nâng cao vị thế, uy tín quốc tế; tạo cơ hội thúc đẩy hợp tác chính trị, kinh tế,… trên nhiều lĩnh vực.

Thách thức vẫn tiềm ẩn

Mặc dù kinh tế trong nước đạt nhiều kết quả ấn tượng, song thách thức vẫn tiềm ẩn, khó lường trên chặng đường còn lại của năm 2025; đòi hỏi nỗ lực nhiều hơn mới có thể đạt và vượt mục tiêu đề ra.

Một là, môi trường quốc tế còn nhiều rủi ro, thách thức do căng thẳng địa chính trị, chiến tranh thương mại - công nghệ vẫn hiện hữu và khó dự báo; lạm phát, lãi suất dù giảm nhưng còn ở mức cao, neo lâu, rủi ro nợ công và tư còn cao, đà tăng trưởng chậm lại của nhiều nền kinh tế lớn (Mỹ, Trung Quốc, EU…) khiến đà phục hồi kinh tế khó khăn hơn nhiều và tác động tiêu cực đến xuất khẩu, đầu tư FDI và du lịch của Việt Nam. Bên cạnh đó, nguy cơ rủi ro an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh mạng, dữ liệu; thiên tai, xâm nhập mặn, biến đổi khí hậu cực đoan vẫn thường trực, thách thức các mục tiêu phát triển bền vững; thiệt hạn sau bão, lũ cần thời gian để khắc phục...

Hai là, tăng trưởng thương mại, đơn hàng chưa bền vững; sản xuất công nghiệp phục hồi chưa đồng đều, đầu tư tư nhân và tiêu dùng vẫn thấp hơn mức trước dịch: thặng dư thương mại hàng hóa chỉ bằng 79,5 với cùng kỳ 2024, nhập siêu dịch vụ vẫn ở mức cao (-8,3 tỷ USD). Chỉ số sản xuất công nghiệp chế biến chế và tăng trưởng vốn đầu tư tư nhân vẫn thấp hơn mức trước dịch. Doanh thu bán lẻ thực chỉ bằng khoảng 72% mức trước dịch (2018-2019) cho thấy chính sách kích cầu trong nước vẫn chưa phát huy hiệu quả rõ nét...

Ba là, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp còn vướng mắc giai đoạn đầu; giải ngân đầu tư công không đồng đều do bất cập trong giải phóng mặt bằng, xác định giá đất, chi phí đầu vào tăng, nguồn thu ngân sách chưa đảm bảo, điều chỉnh quy mô dự án do sáp nhập tỉnh/thành, ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ...; một số địa phương tăng trưởng GRDP 9T/2025 thấp hơn kế hoạch hoặc thấp hơn trung bình cả nước như TP.HCM (7,07%), Cần Thơ (7,39%), Khánh Hòa (+7%), Lâm Đồng (+6,72%)...

Triển vọng khả quan

Dù kinh tế của Việt Nam còn đối mặt với nhiều thách thức bên ngoài và nội tại song với kết quả tăng trưởng ấn tượng của 9 tháng đầu năm, đột phá về thể chế và cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh, niềm tin của doanh nghiệp và người dân được củng cố, các động lực tăng trưởng (cả truyền thống và mới) sẽ tiếp tục bứt tốc và đóng góp hiệu quả hơn vào tăng trưởng, dự báo kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng 8-8,2% cả năm 2025 (kịch bản cơ sở) hoặc có thể khả quan hơn, khoảng 8,1-8,3% (kịch bản tích cực).

Trong khi đó, lạm phát năm 2025 vẫn trong tầm kiểm soát và không đáng quan ngại (dự báo CPI bình quân tăng khoảng 3,8-4% theo kịch bản cơ sở) nhờ đà hạ nhiệt của lạm phát toàn cầu, nguồn cung hàng hóa - dịch vụ thiết yếu trong nước được bảo đảm và sự phối hợp chính sách ngày càng tốt hơn.

Dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam quý IV và cả năm 2025

Nguồn: Ban Nghiên cứu và Quản trị chiến lược BIDV (tháng 10/2025).

Một số khuyến nghị

Một là, thực hiện hiệu quả các chính sách trụ cột; khắc phục triệt để khó khăn trong vận hành hiệu quả bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp; đẩy nhanh cải thiện thực chất môi trường đầu tư - kinh doanh, tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô. Đây là nền tảng quan trọng, tạo bứt phá cho các hoạt động sản xuất kinh doanh, các động lực tăng trưởng.

Hai là, chủ động, linh hoạt thích ứng với chính sách thuế quan của Mỹ, duy trì vị thế cạnh tranh trong thương mại quốc tế; đây cũng là là cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh, sức chống chịu của các ngành, lĩnh vực và nền kinh tế.

Ba là, triển khai có hiệu quả các chính sách kích cầu; làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư; xuất khẩu, tiêu dùng); và thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao năng suất lao động, đóng góp TFP...).

Bốn là, nâng cao hiệu quả trong điều hành, phối hợp chính sách vĩ mô nhằm thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội.

Năm là, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, chú trọng nâng cao chất lượng tăng trưởng, đặc biệt sớm thành lập Ủy ban năng suất quốc gia và xây dựng Chiến lược nâng cao tính tự chủ, tự lực, tự cường và sức chống chịu của nền kinh tế.