Văn hóa Lào - những ấn tượng khó phai

Tôi đến Lào lần đầu tiên vào tháng 2-1988 trong dịp tham gia một lớp đào tạo chuyên môn kéo dài ba tuần do WB tổ chức. Trước đây tôi chỉ biết đến đất nước Triệu Voi qua những sự tích xưa, qua những chuyện kể về một dân tộc kiên cường đấu tranh bảo vệ đất nước,... Và khi đã đến đất nước này, tôi thực sự ấn tượng về một đất nước xinh đẹp, một nền văn hóa đậm đà bản sắc và những bạn Lào thân thiện. Khóa học ba tuần tuy không dài nhưng tôi coi đó là một cơ duyên để sau này tôi lại được dịp trải nghiệm trong một thời gian dài. Để rồi, hơn 10 năm sau đó, khi "kề vai sát cánh" cùng những người bạn Lào xây dựng và phát triển Ngân hàng Liên doanh Lào - Việt, sự cảm nhận về những ấn tượng trước đó lại càng trở nên sâu sắc hơn.

Trong những dịp như vậy không thể thiếu điệu múa lămvông. Có thể nói lăm vông vừa là một biểu tượng của văn hóa Lào, vừa là một cách thức giao tiếp, biểu hiện tình cảm rất hiệu quả. Không đơn giản như những gì được thể hiện, múa lămvông thực sự khó vì các bài múa rất đa dạng và tinh tế; tốc độ múa thường chậm rãi nhưng lại có nhiều động tác phức tạp, nhất là các động tác của bàn tay. Nhưng trên hết, dường như lămvông có một sức mạnh khó cưỡng và có sức cuốn hút rất mãnh liệt, chỉ cần quan sát các bạn Lào múa trong vài phút là bạn bị hấp dẫn để rồi cùng bước vào hòa chung trong điệu múa. Cũng bởi thế mà có người đã nói rằng múa lămvông có sức mạnh xóa nhòa khoảng cách, nối những người xa lạ trở nên gần gũi và thân thiết với nhau hơn.

Tôi còn nhớ, các cán bộ Việt Nam sang Ngân hàng Liên doanh Lào - Việt công tác đều từng qua các khóa đào tạo cơ bản, trong đó có múa lămvông. Và hầu như mọi người đều có chung một cảm giác gần gũi, gắn bó hơn với bạn Lào sau mỗi vòng lămvông ấy. Và từ đó, sự rụt rè ngày thường cũng tan biến, nhường chỗ cho sự hòa đồng thân mật. Cũng bởi nét đặc biệt đó nên nhiều cán bộ BIDV sau một thời gian công tác tại Lào cũng đã trở thành "cây văn nghệ" trong phong trào văn hoá quần chúng của BIDV.

Bên cạnh múa lămvông, khi đến với Lào, tôi còn ấn tượng về những công trình kiến trúc rất độc đáo: đó là những ngôi chùa. Lào là một đất nước của chùa tháp với rất nhiều chùa chiền, chỉ tính riêng Thủ đô Viêng Chăn - một thành phố tuy diện tích không lớn nhưng cũng đã có đến hơn 600 ngôi chùa lớn nhỏ với những vẻ đẹp độc đáo. Và những điểm độc đáo này đã được Ngân hàng Liên doanh Lào - Việt tiếp thu để xây dựng nên một trụ sở chính thật đẹp. Những ai có dịp đến trụ sở của Ngân hàng Liên doanh Lào - Việt trên đại lộ Lane Xang của Thủ đô Viêng Chăn đều thừa nhận đó là một công trình kiến trúc đẹp và ấn tượng với những mái cong, những đường nét điêu khắc tinh tế, tuyệt đẹp. Tích tụ được những tinh hoa của văn hóa kiến trúc Lào, tòa nhà trụ sở của Ngân hàng Liên doanh Lào - Việt không chỉ xứng tầm với vị thế của một ngân hàng mà có thể coi đó là một biểu tượng văn hóa cho tình hữu nghị Việt - Lào.

Và một nét văn hóa nữa của các bạn Lào cũng để lại trong tôi ấn tượng sâu sắc: đó là những người bạn ôn hòa, thân thiện. Dưới ảnh hưởng sâu rộng của văn hóa Phật giáo, các bạn Lào luôn nhẹ nhàng trong giao tiếp, không bao giờ gây chuyện cãi cọ, luôn biết kính trên nhường dưới,... Ngoài ra có rất nhiều bạn Lào đã từng học tập, sinh sống ở Việt Nam nên rất hiểu văn hóa và yêu mến con người Việt Nam. Cùng với đó là truyền thống hòa bình hợp tác tốt đẹp giữa hai đất nước đã được vun đắp qua nhiều thế hệ,... Đó là những đặc điểm rất quan trọng góp phần tạo nên sự thành công trong hợp tác liên doanh. Tính cách của các bạn Lào đã bổ sung cho sự nhanh nhạy, nhiệt tình,... của các cán bộ BIDV để tạo nên hiệu quả lớn trong công việc. Tôi còn nhớ, có những cán bộ BIDV khi mới sang Lào rất ngần ngại vì sợ không hòa nhập được. Nhưng chính sự thân thiện, mến khách của các bạn Lào đã chinh phục được họ, để lại trong họ nhiều kỷ niệm không phai, và khi hết thời hạn công tác ba năm tại Lào, họ đều quyến luyến chẳng nỡ về,...

Ở mặt vĩ mô, văn hóa là sức mạnh của một dân tộc. Trong quy mô doanh nghiệp, văn hóa cũng là một nhân tố đem đến những thành công. Sự kết hợp những điều tốt đẹp giữa nền văn hóa của hai nước, văn hóa của hai ngân hàng BIDV và BCEL đã tạo cho Ngân hàng Liên doanh Lào - Việt một sức mạnh to lớn. Từ nguồn lực đó, Ngân hàng Liên doanh Lào - Việt đã nỗ lực, vượt qua khó khăn để đứng vững và ngày càng phát triển, xứng đáng trở thành biểu tượng của mối quan hệ hợp tác hữu nghị toàn diện, đặc biệt Việt Nam - Lào.

^[*] Bài viết năm 2009.

Lê Đào Nguyên