Người chị lớn của "gia đình" Kiểm toán nội bộ

Đầu năm 2021, Ban Kiểm toán nội bộ (KTNB) đón nhận luồng gió mới khi chị Nguyễn Thị Thanh Vân tiếp nhận vị trí Trưởng Kiểm toán nội bộ. Hơn bốn năm qua, chị đã nỗ lực không ngừng, dồn toàn bộ tâm huyết, trí lực vào việc nâng tầm vị thế, đổi mới hoạt động, khơi nguồn sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động kiểm toán. Ban KTNB dưới sự lãnh đạo của chị thực sự đã “thăng hoa” cả về “chất” và “lượng”; ngày càng khẳng định mạnh mẽ vai trò của tuyến bảo vệ thứ ba với nhiều ý kiến tư vấn sắc sảo, có giá trị về quản lý, điều hành, kiểm soát nội bộ gửi tới các đơn vị và Ban Lãnh đạo BIDV. Ban Kiểm soát, Ban Lãnh đạo BIDV đã ghi nhận nỗ lực và kết quả đóng góp của KTNB đối với toàn hệ thống thông qua việc xếp loại Ban KTNB là đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong nhiều năm liên tục, được Thống đốc NHNN tặng Bằng khen, được đề xuất Thủ tướng Chính phủ khen thưởng.

Từ năm 2020 trở về trước, với lực lượng nhân sự tương đối mỏng, hoạt động KTNB tập trung chủ yếu vào một số nghiệp vụ/hoạt động truyền thống (tín dụng, huy động vốn, tài chính,…) và đang trong giai đoạn đầu nghiên cứu triển khai các lĩnh vực kiểm toán mới (quản lý rủi ro, đánh giá nội bộ về mức đủ vốn). Phương pháp luận kiểm toán một số nghiệp vụ còn dàn trải hoặc chưa rõ ràng; cách thức triển khai kiểm toán đã có sự đầu tư về ứng dụng công nghệ nhưng còn đang trong quá trình nghiên cứu hoàn thiện và chưa có công cụ mạnh hỗ trợ. Dấu ấn của KTNB trong hoạt động của toàn hệ thống nói chung chưa thực sự đậm nét.

Với kinh nghiệm quản lý dày dặn, trình độ chuyên môn sâu rộng cùng tư duy nhạy bén, tinh thần đổi mới, tính cách quyết đoán, chị Thanh Vân đã sớm nắm bắt thực trạng, từng bước kiện toàn lại tổ chức, định hình lại vị thế, đổi mới, phát triển hoạt động KTNB tại BIDV.

Kiến tạo nền móng mới từ tầm nhìn dài hạn

Xác định nguồn nhân lực là tài sản lớn nhất của KTNB, ngay khi nhận nhiệm vụ, chị Thanh Vân tập trung phát triển nguồn nhân lực cả về số lượng và chất lượng; tổ chức lại và phát triển nhân sự kiểm toán chuyên sâu theo bốn trụ cột nghiệp vụ “Tín dụng - Phi tín dụng - Quản lý rủi ro - Công nghệ thông tin”; đồng thời đánh giá lựa chọn các cán bộ ưu tú để bố trí vào các vị trí chủ chốt, kiện toàn và phát triển năng lực của KTNB trên nguyên tắc công bằng, dân chủ, minh bạch, tuân thủ quy định. Hoạt động đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn được quan tâm đặc biệt với nhiều chỉ đạo trực tiếp, cụ thể của chị; trọng tâm là đẩy mạnh tự đào tạo nội bộ, đào tạo chéo giữa các nhóm nghiệp vụ, tập trung vào các nội dung trọng yếu, chuyên sâu, thực tế để từ đó xây dựng nên một đội ngũ cán bộ vừa có khả năng kiểm toán được nhiều lĩnh vực nghiệp vụ, vừa có thể kiểm toán chuyên sâu trong từng lĩnh vực. Năm 2023, lần đầu tiên Quy tắc ứng xử của cán bộ Ban KTNB tham gia đoàn kiểm toán được chị ban hành góp phần xây dựng, chuẩn hóa hình ảnh người cán bộ kiểm toán chuyên nghiệp, chuẩn mực. Đội ngũ nhân sự của KTNB đảm bảo nguyên tắc “Độc lập – Khách quan – Chuyên nghiệp”, đáp ứng đầy đủ hoặc cao hơn các điều kiện, tiêu chuẩn theo khung năng lực, có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn, kỹ năng kiểm toán vững vàng, có tinh thần cầu tiến, học hỏi, có đạo đức nghề nghiệp.

Hệ thống văn bản chế độ của Ban Kiểm soát (BKS), hướng dẫn nghiệp vụ của KTNB thường xuyên được chị chủ động chỉ đạo rà soát, đề xuất với BKS để ban hành mới, sửa đổi bổ sung đảm bảo đáp ứng yêu cầu của các cơ quan quản lý nước, phù hợp với thông lệ và thực tế hoạt động của BIDV. Hàng loại các văn bản như: Quy chế tổ chức và hoạt động của BKS; Quy định về hoạt động KTNB; Chức năng nhiệm vụ Ban KTNB; Quy chế phối hợp hoạt động và trao đổi thông tin; Quy định trình tự xây dựng, triển khai kế hoạnh KTNB; Hướng dẫn về công tác đánh giá chất lượng KTNB và rất nhiều cẩm nang, chương trình, đề cương kiểm toán chi tiết bao phủ toàn diện các hoạt động nghiệp vụ của ngân hàng đã được chỉnh sửa hoặc xây dựng mới trong khoảng thời gian hơn 4 năm qua.

Sớm nhận diện tự động hóa, số hóa là chìa khóa để nâng cao hiệu quả công tác quản trị điều hành và nâng cao chất lượng, hiệu suất, hiệu quả hoạt động, ngay từ đầu năm 2021, Chị đã tập hợp, lựa chọn và trực tiếp giao nhiệm vụ cho một số cán bộ vừa giỏi nghiệp vụ vừa am hiểu công nghệ làm nòng cốt cho công tác chuyển đổi số trong hoạt động kiểm toán, giám sát và quản trị nội bộ. Đến nay, KTNB BIDV đã nghiên cứu triển khai nhiều công cụ, phần mềm được phát triển trên nền tảng các ứng dụng VBA, SQL, Python, PowerBI, Visual Studio, Superset, Tableu… Phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và Robotic Process Automation cũng được ứng dụng mạnh mẽ để xác định các xu hướng rủi ro tiềm ẩn và đánh giá hoạt động một cách toàn diện, giảm bớt công việc thủ công, tăng tốc độ kiểm tra, đối soát.

Nhân sự - Quy trình - Công nghệ là ba trụ cột vững chãi mà người đứng đầu đơn vị của chúng tôi đã trăn trở, tâm huyết và dày công xây dựng cho KTNB trong suốt những năm qua, kiến tạo nên những thành công của Ban KTNB hiện tại và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của KTNB trong tương lai sau này.

Đổi mới tư duy, gia tăng giá trị kiểm toán

Thay đổi lớn, rõ rệt trong hoạt động kiểm toán nội bộ bắt nguồn từ tư duy rộng mở, đổi mới theo định hướng của chị: không tập trung vào “tuân thủ cục bộ” mà tập trung vào “rủi ro hệ thống”; không kiểm toán chi nhánh đơn lẻ mà kiểm toán xuyên suốt quy trình, từ Trụ sở chính tới đơn vị trực thuộc; không tập trung vào “bắt lỗi” mà phải nâng cao hàm lượng “tư vấn” về hoàn thiện chính sách, quy trình, quy định, tăng cường kiểm soát rủi ro, gia tăng giá trị cho hệ thống. Định hướng đúng đắn này của chị kết hợp với sự linh hoạt trong điều hành công việc, sự nhạy bén của người lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm và những nỗ lực không ngừng nghỉ của các cán bộ kiểm toán chúng tôi đã giúp KTNB đưa ra các khuyến nghị có tính toàn diện, có chiều sâu, khả thi, thiết thực, hữu ích; giúp Ban KTNB tiếp tục khẳng định, củng cố vị thế của tuyến bảo vệ thứ ba, hoàn toàn phù hợp và đáp ứng chuẩn mực quốc tế.

Với phương pháp luận được trang bị bài bản và tư duy kiểm toán đổi mới, từ năm 2021 đến nay, hoạt động kiểm toán nội bộ đã bao phủ phần lớn các lĩnh vực trọng yếu của ngân hàng; kiểm toán chuyên sâu hơn các nghiệp vụ truyền thống như Tín dụng, Tài trợ thương mại, Quản lý Tài chính, Chuyển tiền, Quản lý Kho quỹ, Kinh doanh vốn,… đồng thời mở rộng sang các lĩnh vực phức tạp như hệ thống CNTT, hệ thống quản lý rủi ro thông qua 03 dự án tư vấn/kiểm toán lớn được thực hiện trong 4 năm qua với các đơn vị tư vấn Big 4 danh tiếng; theo đó đóng hoàn toàn các chênh lệch về hoạt động kiểm toán theo Basel II.

Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, khơi nguồn sáng tạo

Không những chỉ đạo công tác chuyên môn trực tiếp của KTNB với các thành công ấn tượng, chị Thanh Vân còn là người khơi nguồn sáng tạo, thúc đẩy công tác nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến của KTNB. Từ năm 2021 đến nay, Ban KTNB đã được Hội đồng khoa học BIDV công nhận 02 đề tài nghiên cứu khoa học, 14 sáng kiến cải tiến cấp hệ thống; trong đó có 01 sáng kiến tiêu biểu toàn hệ thống đạt giải Ba và 02 giải Khuyến khích, có 01 trong số 09 sáng kiến được vinh danh và nhân rộng trên GapoWork. Bên cạnh đó rất nhiều chương trình, ứng dụng nội bộ được cán bộ nghiên cứu, xây dựng và áp dụng vào công việc mang lại hiệu quả cao.

Người chị cả trong một gia đình

Bên cạnh một người lãnh đạo quyết liệt, nghiêm túc và yêu cầu rất cao trong công việc, chúng tôi tìm thấy ở chị hình ảnh một người chị lớn, gần gũi, quan tâm và quán xuyến, chăm lo cho các em từ những điều nhỏ bé nhưng thiết thực nhất: từ việc bố trí lại không gian làm việc khoa học, nâng cấp, cải thiện tình trạng trang thiết bị máy tính cũ kỹ, bổ sung hệ thống đèn chiếu sáng,… đến việc thấu hiểu sự vất vả, xa gia đình của cán bộ kiểm toán để giảm thiểu tình trạng đi công tác thường xuyên liên tục. Sự quan tâm, gần gũi của chị còn đến từ những lời thăm hỏi, động viên chân tình với ánh mắt giàu lòng trắc ẩn khi cán bộ có người thân ốm đau hoặc có sự cố bất thường… Chính những điều ấy đã kéo chúng tôi xích lại gần nhau hơn, gắn kết tập thể chúng tôi thành một gia đình: Gia đình Kiểm toán nội bộ.

Tháng 6 này, người cán bộ đã có 34 năm cống hiến trong hành trình 68 năm xây dựng, trưởng thành của BIDV, sau nhiều năm trăn trở, suy nghĩ lo toan trong công việc sẽ có điều kiện trở về toàn tâm toàn ý với gia đình và dành nhiều thời gian hơn cho bản thân. Thời gian hơn 4 năm với Kiểm toán nội bộ chỉ là một quãng đường ngắn trong 34 năm Chị gắn bó với hệ thống BIDV nhưng đã để lại trong chúng tôi những dấu ấn khó phai.

Chúng tôi biết, chặng đường chúng tôi đang đi, chị đã mở rộng lối, dẫn rõ đường…

Chúng tôi biết, hành trang chúng tôi mang trên vai có những lời chỉ dẫn, những kinh nghiệm quý báu của chị đã truyền lại…

Chúng tôi biết, từ nền móng chị đã dựng xây, chúng tôi cần tiếp bước đi lên, mạnh mẽ hơn và tiến xa hơn nữa…

Chúng tôi biết, chúng tôi vẫn luôn có chị ở bên mỗi khi gặp khó khăn cần tham vấn

Chúng tôi biết, bất cứ sự đổi thay, trưởng thành nào của chúng tôi luôn có ánh mắt của Chị dõi theo khuyến khích, động viên, tin tưởng…

Từ tận sâu thẳm trái tim mình, chúng tôi biết ơn thật nhiều vì những điều đó. Chúng tôi - những cán bộ, những người em muốn nói lời cảm ơn chân thành nhất gửi tới người lãnh đạo mà tất cả chúng tôi đều yêu quý và kính trọng: “Xin cảm ơn chị, người Thủ lĩnh quyết đoán - người chị lớn của chúng tôi: Chị Nguyễn Thị Thanh Vân”.